Wat is intuïtie?

Vaak krijg ik te horen dat intuïtief eten goed past bij die ‘andere zweverige dingen’, want: gebaseerd op je intuïtie.

Laten we beginnen met: wat is intuïtie niet?

In een interview met de Volkskrant met psycholoog Gerd Gigerenzer legt hij heel dit goed uit:

“Wat is intuïtie niet?

‘Een zesde zintuig. Iets irrationeels. De willekeurige, impulsieve beslissingen van een incompetente leider. Donald Trump is vaak een intuïtief leider genoemd, dat is hij niet. Impulsief is niet hetzelfde als intuïtief. Het is ook niet Gods stem of zoiets en zeker niet iets dat alleen vrouwen hebben. Dat is belangrijk, want mensen brengen intuïtie geregeld in verband met spiritualiteit en met vrouwen en dat is altijd bedoeld om het intuïtieve te devalueren. Om het onwetenschappelijk te laten lijken.’ ” (Volkskrant, 18 juli 2022)

Waar Gigerenzer hier naar verwijst, is dat intuïtie al heel lang (onterecht) verweven is met zweverigheid en spiritualiteit. En daarmee als tegenstelling tot het rationele denken gepresenteerd wordt. Terwijl rationeel denken en intuïtie heel goed samen kunnen gaan. Je krijgt bijvoorbeeld een gevoel dat er iets niet pluis is, en zoekt vervolgens wat er dan precies niet klopt of niet goed is aan de situatie. Of in het geval van eten: je krijgt een zin in iets en denkt na over wat je zou kunnen gaan eten.

Vandaag wil ik daarom benadrukken dat intuïtie helemaal niet zweverig is. Het heeft daarentegen alles te maken met het opdoen van ervaringen en die verwerken in het onbewuste gedeelte van je brein.

Waar het op neerkomt, is dat we in ons dagelijks leven continu heel veel verschillende indrukken te verwerken hebben in onze hersenen. Als we al die verschillende indrukken met ons verstand en onze gedachten (het rationele gedeelte) zouden moeten beoordelen, dan zouden we de dag niet meer doorkomen omdat we zo ontelbaar veel beslissingen moeten nemen.

Onbewust en bewust verzamelen we heel veel informatie over de situaties waar we ons in bevinden. Zodra we ons vervolgens in een vergelijkbare situatie bevinden, kunnen we putten uit deze bron van informatie. Zonder erbij te hoeven nadenken, weten we daarom soms al wat het juiste is om te doen. Deze keuze lijkt willekeurig, maar is dus ingegeven door heel veel kennis en ervaring. Het is daarbij wel belangrijk dat je veel ervaring hebt in het gebied waar je je intuïtie gebruikt. Denk maar aan een arts die continu situaties op het vlak van iemands gezondheid moet beoordelen. Een net afgestudeerde arts zal daar langer over doen, omdat die minder ervaring heeft om op te vertrouwen. Een langer werkzame arts kan veel sneller beoordelen wat er aan de hand is, zonder daarvoor de boeken in te hoeven duiken. Die kan heel snel, dankzij intuïtie, een inschatting maken van de situatie.

Kort gezegd: met je intuïtie beoordeel je een situatie snel, op basis van heel veel kennis en ervaring.

Wat heeft dat met intuïtief eten te maken?

Als er iets is waar we al ons hele leven ervaring mee hebben, dan is het eten. Elk eetmoment kan bestaan uit een ervaringsmoment. Hoe bewuster je deze ervaring beleeft, hoe meer je kunt leren van dat moment. Het lijkt er zelfs op dat we vanaf dat we baby zijn al weten wat we nodig hebben. Denk maar aan een huilende baby die honger heeft. Die geeft heel goed aan wat er moet gebeuren: eten! Maar ook als deze baby genoeg heeft gegeten, zal je er niet meer in krijgen. Dit is een soort automatisch systeem van ons lichaam wat ervoor zorgt dat we voldoende binnen krijgen. Het moment dat ouders of andere factoren uit de omgeving invloed proberen uit te oefenen op wat en vooral hoeveel een kind eet, raakt dit systeem steeds meer verstoord (Birch, 1998)

Het was onder andere door dit onderzoek van L.L. Birch dat Evelyn Tribole en Elyse Resch zich realiseerden dat we als volwassenen steeds meer door onze externe omgeving beïnvloedt worden, en daardoor steeds minder goed gaan luisteren naar ons interne systeem. Terwijl, als we ons interne systeem verder uitbouwen met allemaal nieuwe eetervaringen we een schat aan informatie hebben over hoe elke eetbeslissing in het verleden voor ons heeft uitgepakt.

Daarvoor is het wel belangrijk om niet gedachteloos iets weg te eten maar om bewust te ervaren wat er in je lichaam gebeurt, als je iets eet. Zo kun je beter beoordelen of het een positieve ervaring was of negatief. En of het een goede eetkeus was in deze situatie, of dat je het een volgende keer toch anders had willen aanpakken.

Luisteren naar je intuïtie in het digitale tijdperk

Als er constant om je aandacht gevraagd wordt, en je onbeperkt informatie kunt verzamelen, wordt het steeds moeilijker om af te stemmen op je eigen gevoel. Hoe zorg je er dan voor dat je toch luistert naar de signalen van je lichaam? Door de tijd te nemen en stil te staan bij wat je voelt. Het klinkt zo simpel maar dat is het natuurlijk niet. Maar je zult merken dat tijd nemen om te eten, en ervaren wat dat eten met je lichaam doet, je niet alleen een gezonde relatie met je lichaam, maar ook een rustmoment in de dag kan opleveren. In deze tijd waarin het aantal burn-outs toeneemt en mensen steeds meer stress ervaren, kan het enorm waardevol zijn om een vast rustmoment te hebben op een vast tijdstip van de dag. Afstemmen op je intuïtie vergt immers oefening en komt niet vanzelf. Dus gun jezelf dit rustmoment, en tegelijk een leermoment waarbij je je eetervaring kunt verbeteren.

Wat kun je doen om je (eet)intuïtie te oefenen?

Eten zonder afleiding

Kies elke dag 1 maaltijd uit waarbij je gaat proberen om zonder afleiding te eten. Dus geen tv, geen telefoon, geen krant of boek. Het gezellig maken mag natuurlijk wel, dus een muziekje opzetten waar je van ontspant en de tafel mooi dekken kan je helpen om je aandacht naar het eten te brengen. Probeer tijdens deze maaltijd te letten op hoe het smaakt. Niet alleen of het lekker is of niet (lekker is geen smaak!), maar wat proef je? Wat is de structuur? Wat maakt het aangenaam of niet aangenaam? Besteed daarnaast aandacht aan hoeveel trek je hebt. Echt knallende honger? Of alleen lichte trek? En wat doet dat met de smaak van het eten?

Onderzoek laat namelijk zien dat de smaak van eten verandert naarmate je er meer van eet. De eerste hap smaakt vaak anders dan de laatste hap die je neemt van de maaltijd (of dat pak koekjes ;) ). Als je dat verschil kunt gaan opmerken, en stil staat bij wat je proeft en wat dat met je lichaam doet, dan ben je een bewuste eetervaring aan het creëren.

Het beste voedingsadvies

Hoe meer je bewust stilstaat bij deze eetervaringen, hoe beter je onbewuste brein deze informatie voor een volgende eetbeslissing kan gebruiken. Zo zul je er steeds minder bewust bij stil te hoeven staan omdat je ‘rugzak aan eetervaringen’ steeds beter gevuld is. En hoef je op een gegeven moment niet meer na te denken, maar alleen te voelen waar je lichamelijk behoefte aan hebt. Je stemt dus als het ware af op je eigen intuïtie en krijgt daarmee het beste voedingsadvies wat je maar kunt krijgen: persoonlijk, gratis en afgestemd op elk moment in je leven.

Wil je meer oefeningen en tips om een bewuste en intuïtieve eter te worden?

Neem dan contact op of plan een gratis kennismakingsgesprek via de ‘contact’ pagina.